Przedsiębiorca, który chce nabyć samochód osobowy w innym niż Polska kraju Unii Europejskiej, powinien wziąć po uwagę możliwość wystąpienia sytuacji „Wewnątrzwspólnotowego Nabycia Towarów” (tzw. WNT). Wtedy koniecznością będzie opłacenia podatku VAT.

Samochód osobowy uznawany jest za „nowy”, jeżeli nie przejechał więcej niż 6 tysięcy kilometrów lub, od momentu dopuszczenia go do użytku, nie upłynęło jeszcze 6 miesięcy. Samochód osobowy uznaje się za „używany” w przypadku, gdy pojazd używany był dłużej niż przez 6 miesięcy, a jego przebieg przekroczył 6000 kilometrów.

Powstanie obowiązku podatkowego

Obowiązek podatkowy, wynikający z tytułu nabycia nowego samochodu, powstaje w momencie otrzymania samochodu lub w momencie wystawienia faktury, w zależności od tego, które z działań  nastąpiło szybciej.

Obowiązek podatkowy, wynikający z tytułu nabycia samochodu używanego, powstaje 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dostarczono samochód. Jeżeli jednak przed upływem tego terminu dostawca wystawił fakturę, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia tej faktury. W praktyce zatem, obowiązek podatkowy będzie powstawał u nabywcy w miesiącu wystawienia faktury.

Podstawa opodatkowania i zapłata podatku

Podstawę opodatkowania (kwota, od której obliczona zostanie wysokość podatku VAT) stanowi cena pojazdu (najczęściej – kwota na fakturze) powiększona o opłaty związane z wwiezieniem pojazdu na teren Polski.

Do doliczonych opłat zalicza się podatki (w tym akcyza), cła i inne opłaty o podobnym charakterze, które związane są z nabyciem pojazdu, wydatki dodatkowe (z wyjątkiem podatku VAT), tj. prowizje, koszty transportu oraz ubezpieczenia pobierane przez dostawcę od nabywcy.

Od 2006 roku stawka akcyzy uzależniona jest od pojemności skokowej silnika, tym samym wiek pojazdu nie ma znaczenia przy jej ustalaniu. Samochody o pojemności do 2000 cm3 obciążone są stawką akcyzy w wysokości 3,1%, natomiast dla silników o większej pojemności stawka ta wynosi 18,6 %.

Jeśli przy nabyciu pojazdu wystąpi WNT, podatnik ma obowiązek obliczenia i opłacenia podatku VAT w terminie do 14 dni od momentu powstania obowiązku podatkowego.

Zakup nowego samochodu

Każdy zakup nowego samochodu w jednym z krajów Unii Europejskiej należy traktować jako  Wewnątrzwspólnotowe Nabycie Towarów. Dzieje się tak zarówno w przypadku nabycia samochodu przez osobę fizyczną, jak i przez firmę.  Nie ma też znaczenia to, od kogo pojazd jest kupowany.

W terminie 14 dni od powstania obowiązku podatkowego, przedsiębiorca ma obowiązek złożyć do US „informację o wewnątrzwspólnotowym nabyciu środków transportu” na druku VAT-23 wraz z kopią faktury potwierdzającej nabycie pojazdu oraz dowód zapłaty podatku.

Rozliczenie podatku VAT na deklaracjach

• Plik JPKV7/K – transakcję należy uwzględnić w części deklaracyjnej, w pozycji 23. i 24. „wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów”. Jeżeli została już złożona deklaracja VAT-23 i zapłacony z tego tytułu podatek, należy uwzględnić go w pozycji ‘Kwota podatku należnego od wewnątrzwspólnotowego nabycia środków transportu, wykazanego w poz.24, podlegająca wpłacie w terminie, o którym mowa w art.103 ust.3, w związku z ust. 4 ustawy’ (poz.38) – ta wartość obniży podatek należny. Jednocześnie z tytułu WNT wykazywany jest również podatek naliczony w zależności od tego, jakie jest przeznaczenie pojazdu oraz jakie przysługuje odliczenie: 50% lub 100% VAT.
• VAT-8 – deklarację składają podatnicy, którzy nie są czynnymi podatnikami VAT, ale są zarejestrowani do rozliczenia WNT oraz importu usług. Należy uwzględnić w pozycji 10. „wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów”. Jeżeli została złożona deklaracja VAT-23 i zapłacony z tego tytułu podatek, należy uwzględnić go w pozycji 20. „Kwota podatku należnego od wewnątrzwspólnotowego nabycia środków transportu, wykazanego w poz. 24, podlegająca wpłacie w terminie, o którym mowa w art. 103 ust. 3, w związku z ust. 4 ustawy” – ta wartość obniży podatek należny. Zapłacony podatek stanowi koszt lub podwyższy wartość początkową, w zależności od przeznaczenia pojazdu.
• VAT-10 – jest to deklaracja składa przy zakupie nowego środka transportu w rozumieniu ustawy o VAT przez podmioty, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Transakcję należy wykazać w pozycji „wewnątrzwspólnotowe nabycie nowych środków transportu”. Jeżeli zarówno sprzedawca jak i nabywca są zarejestrowani do VAT-UE, transakcję należy wykazać na deklaracji VAT-UE.

Zakup samochodu używanego

Przy zakupie samochodu używanego, WNT wystąpi, gdy przedsiębiorca zarejestrował się jako podatnik VAT UE i zamierza używać samochodu w działalności gospodarczej, a dostawcą jest zagraniczna firma z Unii Europejskiej, która również zarejestrowana jest jako podatnik VAT UE i wykorzystuje samochód w swojej działalności.

Rozliczenie transakcji WNT

Wystąpienie WNT wymaga, aby w ciągu 14 dni od powstania obowiązku podatkowego, podatnik złożył w US „informację o wewnątrzwspólnotowym nabyciu środków transportu”. Konieczne do tego jest złożenie druku VAT-23 wraz z kopią faktury, która potwierdza nabycie pojazdu oraz dowodem zapłaty podatku.

Rozliczenie z US, jeśli podatnik jest  zobowiązany do składania deklaracji VAT-7, VAT-7K lub VAT-8, następuje analogicznie jak w przypadku nabycia nowego samochodu (zob. pkt. 1 i 2).

VAT-24

W pozostałych przypadkach, zakup używanego samochodu nie może być uznany za WNT. Wówczas przedsiębiorca zobowiązany jest do złożenia na druku VAT-24 „wniosku o wydanie zaświadczenia potwierdzającego brak obowiązku uiszczenia podatku od towarów i usług z tytułu przywozu z innego państwa członkowskiego środka transportu”. Warto pamiętać, iż wydanie takiego zaświadczenia wiąże się z koniecznością wniesienia opłaty skarbowej w wysokości 160 zł.

Po złożeniu przez podatnika deklaracji VAT-23 lub VAT-24, urząd skarbowy wydaje mu druk VAT-25 „Zaświadczenie potwierdzające uiszczenie podatku od towarów i usług lub brak obowiązku uiszczenia podatku od towarów i usług z tytułu nabycia środka transportu”, które jest niezbędne do zarejestrowania samochodu. Przedsiębiorca będący podatnikiem VAT-UE składa w urzędzie skarbowym również kwartalną informację podsumowującą, która zawiera dane dotyczące wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru. Służy do tego druk VAT-UE.